دو نوع اصلی اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی TMJ
دو نوع اصلی اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی وجود دارد. اختلال مفصل گیجگاهی فکی ممکن است ناشی از تروما، مسائل وضعیتی، مشکلات دندانی یا بیماری‌های روانی باشد. برای درک اینکه چگونه مفصل گیجگاهی فکی باعث گردن درد می شود باید با دو نوع اصلی اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی آشنایی داشته باشید.
هرچند که ممکن است پزشک متخصص شما به شرایط بالقوه دیگری در هنگام تشخیص مفصل گیجگاهی فکی توجه کند، اما اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی را با روش‌هایی نظیر باز کردن دهان یا جابجایی دیسک در داخل مفصل، به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد.
-
الگوی باز شدن بیش از حد فک
ابتدا، به الگوی باز شدن بیش از حد فک می‌پردازیم. این الگو در اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی به عنوان “الگوی باز کردن فک برآمده” شناخته می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که مجموعه عضلاتی که معمولاً به باز کردن فک شما کمک می‌کنند، به طور قوی‌تر از حد معمول فعال می‌شوند و به طور کامل کنترل فک را به دست می‌گیرند.
در این الگو، عضلاتی که در حرکت باز و بسته کردن دهان شما نقش دارند، به ترتیب خاصی منقبض می‌شوند. ابتدا، کندیل (که در ناحیه فوقانی استخوان گیجگاه واقع شده و به مفصل آن مرتبط است) حرکتی چرخشی انجام می‌دهد و سپس به سمت جلو کشیده می‌شود (این حالت را پراکشن می‌نامیم و به معنای حرکت دادن فک به سمت جلو است).
اما در الگوی باز شدن بیش از حد فک ماهیچه‌های کمکی یا ناخنک‌های جانبی به قدری سفت می‌شوند که ترتیب طبیعی حرکات اجزاء در باز شدن دهان را تغییر می‌دهند. این سفت شدن نه تنها باعث می‌شود که ناخنک‌های جانبی سفت شوند، بلکه ممکن است به مشکلاتی در دیسک داخل مفصل، منجر شود.
-
جابه‌جایی دیسک دهان همراه با کاهش
رایج ترین مشکل در مفصل گیجگاهی فکی مربوط به جابجایی دیسک همراه با کاهش است. در این حالت، موقعیت دیسک در مفصل و میزان فشاری که بر آن وارد می‌شود، تغییر می‌کند. شکل دیسک از بدو تولد شما مشخص است و بنابراین به طور معمول، مشکلی پزشکی نیست. اما فشاری که از طریق ماهیچه‌های سفت یا ناهماهنگ و یا حرکات ناکارآمد مفاصل، بر روی دیسک وارد می‌شود، می‌تواند توسط پزشکان متخصص تشخیص داده و درمان شود. فشار بیش از حد معمولاً به دلیل سفت شدن ماهیچه‌های فک و ناسازگاری آنها با مفصل و سایر بافت‌های نرمی که بر آن تأثیر می‌گذارند، ایجاد می‌شود.
مراحل جابه‌جایی دیسک
جابه‌جایی دیسک همراه با کاهش، مرحله اول از سه مرحله جابه‌جایی دیسک است. در این حالت، ممکن است، صدایی از مفصل فک هنگام باز و بسته کردن شنیده شود. و جلو راندن فک پایین این صدا را کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است هنگام جویدن، خمیازه کشیدن، صحبت کردن یا در هنگام سابیدن دندان‌ها، درد احساس شود. باز کردن دهان نیز ممکن است دشوار باشد، اما این همیشه یک علامت نیست. اگر جابه‌جایی دیسک همراه با کاهش درمان نشود، این مشکل مفصل گیجگاهی فکی ،ممکن است به مرحله دوم و احتمالاً سوم پیشرفت کند.
مرحله دوم، جابه‌جایی دیسک دهان بدون کاهش است. در این مرحله همچنان صدا و چرخش در مفصل رخ می‌دهد. اما ممکن است گاهی مفصل قفل شود و همچنین ممکن است هنگام باز کردن دهان مشکلات دیگری نیز رخ دهد. مرحله سوم جایی است که مشکل به صورت مزمن ادامه پیدا می‌کند.
شما باید به علائم اولیه که نشان‌دهنده درگیری یا آسیب عصبی یا بیماری‌های جدی‌تر مفصل گیجگاهی فکی می‌باشند، توجه ویژه کنید. این هشدارهای اولیه شامل بی‌حسی، تورم، خونریزی بینی یا مشکلات تخلیه سینوس، کاهش بی‌علت وزن، مشکلات شنوایی، درد مداوم (که به فک مربوط نیست) است. در صورت وجود هر یک از این علائم، مطمئن شوید که آنها را با پزشک متخصص و یا فیزیوتراپیست، مطرح کنید.
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر حسین برجیان را مشاهده نمایید.
بنابراین، تمام این اطلاعات دقیق درباره درد گردن شما چه معنایی دارد؟
در بیشتر موارد، اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی، ناشی از اختلال عملکرد یک یا چند ماهیچه است. که مفصل را در محل خود نگه می‌دارد و فشاری روی دیسک وارد می‌کند و غیره. اما وقتی درباره سیستم اسکلتی عضلانی صحبت می‌شود، به واقع چیزی به نام اختلالات جداگانه وجود ندارد. این بدان معنی است که ناهماهنگی در مفصل گیجگاهی فکی شما که به عنوان مثال با ناخنک‌های جانبی بسیار سفت شروع می‌شود، می‌تواند به راحتی روی شرایط دیگری نظیر موقعیت مفصل، سر، گردن و بالاتنه تأثیر بگذارد.
به عبارت دیگر، تنش عضلانی یا ضعف و اختلال حرکتی که از مفصل گیجگاهی فکی شما شروع می‌شود. به گردن، شانه‌ها و بخش بالایی پشت شما منتقل می‌شود. فرد متخصصی که به تشخیص مفصل گیجگاهی فکی می‌پردازد، نه تنها مفصل را بررسی می‌کند، بلکه حداقل وضعیت و موقعیت گردن و شانه‌ها را نیز ارزیابی خواهد کرد.
علاوه بر این، ناهماهنگی‌های مزمن در بخش بالایی بدن ممکن است مشکل مفصل گیجگاهی فکی شما را تشدید کنند. این امر به ویژه در صورتی که فرد به بیماری سر رو به جلو مبتلا باشد، صادق است. معمولاً ناهنجاری سر رو به جلو با مشکلی دیگر در بخش بالایی کمر (کیفوز) همراه است.
کیفوز در واقع نماینده بخش بالایی کمر است. هنگامی که بخش بالایی کمر به سمت بالا چرخیده می‌شود، سر که از طریق ستون فقرات به آن متصل است، به سمت پایین کشیده می‌شود. همه اینها ممکن است باعث ایجاد نقطه ضعف مکانیکی در فک شما شود. که به نوبه خود می‌تواند مشکلات مفصل گیجگاهی فکی شما را تشدید کند.
سخن آخر
پرداختن به ناهنجاری‌ها و بیماری‌های مرتبط با بالاتنه (با استفاده از روش‌های بدون نیاز به جراحی) احتمالاً به بهبود بیومکانیک فک و دامنه حرکتی شما کمک می‌کند. درمان اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی ممکن است همچنین به کاهش درد شما کمک کند. بدون درمان، شما در یک چرخه از اختلالات عملکردی بین فک، گردن و شانه‌ها قرار خواهید گرفت.
یکی از مزایای فیزیوتراپی مفصل گیجگاهی فکی این است که این چرخه را قطع می‌کند و به جای آن به ماهیچه‌ها اجازه می‌دهد به طول طبیعی خود بازگردند. این امر می‌تواند به بازیابی توالی حرکتی مناسب در فک شما کمک کند. و اثرات درمانی مثبتی را بر روی دیسک و همچنین وضعیت بالاتنه شما بگذارد.
درمان این اختلال ممکن است شامل درمان دستی برای آزادسازی فشار عضلات، لیزرتراپی TMJ، ارتز درمانی، جراحی TMJ، تمرینات کششی و تقویتی برای کمک به ایجاد وضعیت مناسب (به ویژه در بالا تنه) و آموزش مفاهیم مربوط به حفظ این پیشرفت‌های مثبت باشد. درمانگر شما همچنین ممکن است به شما روش‌های خودمراقبتی را آموزش دهد که شامل تقویت ایزومتریک عضلات فک شما می‌شود.
صفحه ی دکتر حسین برجیان را در کلینیک 24 مشاهده نمایید.
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر حسین برجیان را مشاهده نمایید.
مطالب پیشنهادی دکتر حسین برجیان (لیزر دندانپزشکی اصفهان – طرح لبخند اصفهان):