بررسی درمان های قابل انجام توسط لیزر دایود در دندانپزشکی
لیزرهای دایود یکی از کارآمدترین منابع نوری هستند که تاکنون ساخته شده اند. به علت ساختاری مجتمع تر و سبک تر نسبت به لیزرهایی که بر پایه تحریک فلاش لامپ کار می کنند. به جهت مقاصد کلینیکی بسیار مناسب تر می باشند. در این مطلب از سایت دکتر حسین برجیان متخصص طرح لبخند اصفهان درمان های قابل انجام توسط لیزر دایود در دندانپزشکی را مورد بررسی قرار می دهیم.
تمام لیزرهای مورد استفاده در دندانپزشکی در گروه امواج مادون قرمز بوده، با چشم دیده نمی شوند.آن نور قرمز یا سبز که در تصاویر و هنگام کار دیده می شود ” نور لیزر راهنما” یا Guide دستگاه است که نشان می دهد محل تابش پرتوی لیزر کجا قرار دارد.فقط لیزر آرگون در طیف مرئی قرار داشته و به رنگ آبی قابل دیدن است که به علت کم بودن موارد کاربرد آن ، خیلی کم استفاده می شود .
کاربردهای لیزر در دندانپزشکی:
تشخیص پوسیدگی و جرم:
یکی از روش های نوین در تشخیص زودرس ضایعات پوسیدگی و جرم دندانی کاربرد لیزر فلورسانس است. در این تکنیک نور لیزر به بافت بیولوژیک تابانده شده و در صورت حضور فعالیت متابولیک باکتریایی، این لیزر با القای اثرات فلورسانس، بازتابی به دستگاه برمی گرداند. دستگاه با تبدیل شدت این نور برگشتی به یک مقیاس عددی می‌تواند به تشخیص ضایعه پوسیدگی یا جرم کمک کند.
نمایشگر دستگاه علاوه بر این که به صورت لحظه ای در هر نقطه مقادیر را نشان می دهد؛ نشان دهنده ی بالاترین عدد ثبت شده در کل روند معاینه می باشد. بروز پاسخ فلورسنت را به واسطه ی حضور محصولات باکتریایی همچون porphyrin ها و دیگر عوامل نور دوست در ضایعات پوسیدگی و جرم زیر لثه ای می دانند.
در این روش از تابش لیزر دیود۶۵۵ نانومتر استفاده می شود امتیاز استفاده از این روش آن است که با حساسیت تکنیکی بسیار بالای دستگاه امکان مخفی ماندن پوسیدگی از دید دندانپزشک بسیار نادر است. البته احتمال تشخیص کاذب پوسیدگی در ناحیه شیارهای سالم هم وجود دارد.
درمان حساسیت دندانی:
ازدیاد حساسیت عاجی یکی از علل شایع مراجعه بیماران به دندانپزشک است. برای درمان این مشکل روشهای متفاوتی همچون استفاده از خمیردندان‌های حاوی مواد ضد حساسیت، ژل‌های فلوراید و ادهزیوهای عاجی وجود دارد. استفاده از انواع مختلف لیزر نیز برای درمان این عارضه کاربرد دارند. به‌طور مثال تابش لیزر دیود ۸۱۰ نانومتر به سطح دندان با توان ۱ وات و به شکل عمود و غیر تماسی به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه می تواند در یک بار استفاده به میزان قابل توجهی حساسیت عاجی را به شکل فوری کاهش دهد. همچنین مطالعات تکرار این روند را با فاصله ۲ هفته ای جهت بهبود قابل ملاحظه نتایج پیشنهاد داده اند.
کاربرد لیزر ER-Yag هم در دز های پایین (subablative doses)یکی از روشهای مطرح در درمان این مشکل است که اثرات مثبت و دوام طولانی مدت آن ثابت شده است. البته استفاده از این لیزر ها هم نتوانسته است درد ناشی از حساسیت عاجی را در تمام بیماران کاملا برطرف کند.
سفید کردن دندان‌ها:
یکی از کاربردهای شایع لیزر در دندانپزشکی، برای بلیچینگ (سفید کردن دندان‌ها) در مطب است. البته لیزر در درمان بلیچینگ تنها برای فعال کردن ژل بلیچینگ به‌کار می‌رود و هیچ لیزری به شکل مستقل خواص بلیچ ندارد. لیزر می‌تواند در یک مدت زمان کوتاه‌تر، دما را بالا برده و سرعت فعال شدن ژل را افزایش دهد. در این روش معمولا جهت افزایش جذب انرژی لیزر از محصولات بلیچینگ حاوی رنگدانه های ویژه استفاده میشود.
استفاده از لیزر در بلیچینگ سرعت کار را بهبود می بخشد اما تجربه بیشتر دندان‌پزشکان نشان می‌دهد روش بلیچینگ در خانه بهترین و پایدار ترین نتایج را به همراه داشته است.
جراحی بافت نرم:
تقریبا تمامی لیزرهای شایع مورد کاربرد در دندانپزشکی با مکانیسمهای مختلف قادر به برش بافت نرم هستند. در لیزر دیود و Nd: YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط پیگمان و هموگلوبین موجود در بافت انجام میشود؛ در حالیکه در کار با لیزر CO2 یا Er:YAG این برش به واسطه جذب انرژی توسط آب بافتی اتفاق می افتد. برداشت ضایعات بافت نرم یا اصلاح فرم بافت نرم با این لیزرها قابل انجام است.
لیزرها با نفوذ به بافت نرم ضمن برش دادن آن، سبب انسداد عروق خونی و مهار گیرنده های درد در محل برش می‌شوند. به همین دلیل بیشتر بیماران درد کمتری را نسبت به روش جراحی معمولی تجربه می‌کنند. همچنین کار با لیزرهای بافت نرم ترمیم زخم را تسریع کرده و چون التهاب مختصری ایجاد می کند. تورم و ناراحتی پس از عمل نیز بسیار کمتر است. لیزر برای درمان سرطانهای بدخیم مخاط دهان نیز کاربرد دارد. این لیزرها قادرند سلولها و شبکه خونی سلول‌های سرطانی را از بین ببرند و باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. همچنین لیزر می تواند باعث فعال کردن سیستم ایمنی میزبان شود.
درمان ریشه:
هدف اصلی در درمان ریشه تمیز کردن کانال دندان است. لیزر می تواند برای استریل کردن مجموعه کانال اصلی یا کانالهای فرعی دندان استفاده شود. کاربرد لیزرهای Diode,Nd:YAG و Er:YAG با اثربخشی متفاوت برای این منظور پیشنهاد شده است. البته برای این منظور کانال باید به شکل استاندارد توسط فایل آماده شود تا مسیر برای ورود فیبر حداقل ۲۰۰ میکرونی لیزر باز گردد. اخیرا مطالعات آزمایشگاهی به ارزیابی لیزر اربیوم جهت انجام shaping کانال پرداخته اند که این مطالعات نتایج امیدوار کننده به نظر می‌رسد.
جراحی لثه:
لیزر اربیوم می‌تواند در جراحی لثه به منظور حذف بافت گرانولیشن یا عوامل محرک سطح ریشه و در جراحی افزایش طول تاج به منظور اصلاح بافت نرم و استخوان آلوئولار کاربرد دارد. البته این روش عمدتا در قدام فکین که عرض استخوان بین دندانی کمتر است کاربرد داشته و در نواحی خلفی فکین برداشت استخوان نیازمند کنار زدن فلپ و افزایش طول تاج به شکل کلاسیک می باشد.
پاکسازی تغییر رنگ لثه:
لثه های دارای نواحی کبود رنگ و مایل به قهوه ای برای بعضی بیماران از نظر زیبایی ناراحت کننده هستند.با کمک لیزر Diode یا Er:YAG می توان این تغییر رنگ را برداشت و دوباره رنگ صورتی و طبیعی لثه را برگرداند.
صفحه اینستاگرام دکتر حسین برجیان متخصص طرح لبخند اصفهان
فوتوداینامیک تراپی (Photo Dynamic Therapy) :
در این روش درمانی،با کمک مواد رنگی مخصوص،سلولها یا میکروارگانیسم های بیماریزا رنگ می شوند. سپس نور لیزری که جذب بالایی در آن رنگ دارد به ناحیه تابیده میشود.این کار سبب نابودی سلولها و میکروارگانیسم های مورد نظر و پاک سازی بافت از آنها می گردد.
درمان با لیزر کم توان(Low Level Laser Therapy) :
منظور از لیزرهای کم توان،لیزرهای با توان کمتر از 0.5 وات است.تابش این نوع لیزر به نواحی دارای التهاب و درد به دفعات و فواصل لازم ،با تحریک و تشدید بعضی از واکنش های سلولی-ملکولی روند التیام و بهبود بافت را سرعت می بخشد.اثر آن را می توان به اثر فیزیوتراپی برای درمان مشکلات عضلانی و استخوانی تشبیه کرد.به عنوان نمونه بعضی بیماران پس از جراحی های گسترده در دهان،دچار بی حسی یا کم حسی در لب و نواحی خاصی از صورت می شوند.حتی ممکن است شاخه ی عصبی قطع شده باشد.بدون کمک لیزر برگشت حس طبیعی چند ماه تا بیش از یک سال طول می کشد.اما با روش L.L.L.T برگشت حس طبیعی خیلی سریعتر صورت می گیرد.
لیزر و ایمپلنت
لیزرتراپی قادر به کاهش تورم و درد پس از عمل و کوتاه کرده دوره ترمیم زخم جراحی می باشد. علاوه بر این، اثر لیزر در سرعت بخشی بر Integration و از آنجا “Early Loading”، Modification سطح ایمپلنت جهت اتصال بهتر فیبروبلاستها و استئوبلاستها و نیز جلوگیری از اتصال باکتریها و بالاخره اثر لیزر در درمان جراحی و غیرجراحی پری ایمپلنت نیز در حال پژوهش و بررسیهای دقیق تر می باشند.
توجه : این مطلب توسط ادمین سایت طرح لبخند اصفهان ، مدیریت و منتشر شد.