جراحی دندان‌های عقل نهفته با لیزر

دندان‌های عقل، آخرین دندان‌هایی هستند که در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل دهه سوم زندگی در دهان ظاهر می‌شوند. اما اغلب، فضای کافی در فک برای رویش صحیح آن‌ها وجود ندارد و این دندان‌ها به صورت نهفته یا نیمه‌نهفته باقی می‌مانند. دندان عقل نهفته می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله درد، عفونت، آسیب به دندان‌های مجاور، ایجاد کیست و حتی در مواردی تومور شود. در چنین شرایطی، جراحی و خارج کردن دندان عقل نهفته ضروری می‌شود. امروزه با پیشرفت فناوری، استفاده از لیزر در جراحی دندان عقل نهفته به عنوان یک روش نوین و کم‌تهاجمی، مزایای قابل توجهی را برای بیماران به ارمغان آورده است. این مقاله سایت دکتر حسین برجیان متخصص لیزر دندانپزشکی اصفهان به بررسی تخصصی کاربرد لیزر در جراحی دندان‌های عقل نهفته و مزایای آن برای بیماران مراجعه‌کننده به متخصص لیزر دندانپزشکی می‌پردازد.

چرا دندان عقل نهفته نیاز به جراحی دارد؟

پیش از پرداختن به نقش لیزر، درک دلایل نیاز به جراحی دندان عقل نهفته اهمیت دارد:

• کمبود فضا: شایع‌ترین علت نهفتگی، عدم وجود فضای کافی در قوس فکی برای رویش کامل دندان است.
• مسیر رویش نامناسب: گاهی دندان عقل در جهتی غیر از مسیر طبیعی رویش، مثلاً به سمت دندان مجاور یا به صورت افقی، رشد می‌کند.
• عفونت و التهاب لثه (پریکورونیت): در دندان‌های نیمه‌نهفته، قسمتی از تاج دندان توسط لثه پوشیده شده و فضایی برای تجمع باکتری‌ها و مواد غذایی ایجاد می‌شود که منجر به التهاب و عفونت دردناک لثه اطراف دندان عقل می‌گردد.
• آسیب به دندان‌های مجاور: فشار ناشی از دندان عقل نهفته می‌تواند باعث تحلیل ریشه یا پوسیدگی دندان آسیای دوم شود.
• ایجاد کیست یا تومور: در موارد نادر، فولیکول (کیسه) اطراف تاج دندان عقل نهفته می‌تواند به کیست یا تومور تبدیل شود که نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری دارد.
• درد و ناراحتی: دندان عقل نهفته می‌تواند باعث دردهای مبهم یا شدید در ناحیه فک، گوش و حتی سردرد شود.
• مشکلات ارتودنسی: گاهی برای موفقیت درمان ارتودنسی و جلوگیری از به‌هم‌ریختگی مجدد دندان‌ها، کشیدن دندان عقل توصیه می‌شود.

لیزر چگونه در جراحی دندان عقل نهفته به کار می‌رود؟

لیزر با تولید پرتوی نوری متمرکز و پرانرژی، کاربردهای متنوعی در دندانپزشکی و به‌ویژه در جراحی‌های دهان دارد. در جراحی دندان عقل نهفته، متخصص لیزر دندانپزشکی می‌تواند از انواع مختلف لیزر (مانند لیزرهای Er:YAG، Er,Cr:YSGG، دیود یا CO2) برای مراحل مختلف جراحی استفاده کند:

برش بافت نرم (لثه):

برای دسترسی به دندان عقل نهفته، ابتدا باید لثه‌ی روی آن کنار زده شود. لیزر با دقت بسیار بالا و با حداقل خونریزی می‌تواند برش‌های ظریفی در بافت نرم ایجاد کند. انرژی لیزر همزمان با برش، عروق خونی کوچک را می‌بندد (هموستاز) که این امر دید بهتر جراح و کاهش خونریزی حین و پس از عمل را به دنبال دارد. همچنین، لیزر خاصیت ضدعفونی‌کنندگی داشته و محیط جراحی را استریل نگه می‌دارد.

برداشتن استخوان (در صورت نیاز):

در برخی موارد، دندان عقل توسط استخوان فک احاطه شده است. لیزرهای مخصوص بافت سخت (مانند لیزرهای خانواده اربیوم) می‌توانند با دقت و کنترل بالا، لایه‌های نازکی از استخوان روی دندان را بدون ایجاد حرارت و لرزش زیاد (که در فرزهای چرخشی سنتی وجود دارد) بردارند. این امر به کاهش تروما به استخوان، کاهش تورم و درد پس از عمل کمک می‌کند.

بخش‌بندی دندان (Sectioning):

گاهی برای خارج کردن راحت‌تر دندان عقل نهفته، لازم است دندان به قطعات کوچک‌تر تقسیم شود. لیزر می‌تواند در این مرحله نیز به کار رود، اگرچه استفاده از فرزهای جراحی همچنان رایج است.

ضدعفونی کردن حفره دندان (Socket Disinfection):

پس از خارج کردن دندان، لیزر می‌تواند برای ضدعفونی کردن حفره باقی‌مانده استفاده شود. این کار به از بین بردن باکتری‌های باقی‌مانده و کاهش احتمال عفونت پس از جراحی کمک می‌کند.

تحریک زیستی و تسریع بهبودی (Biostimulation/Photobiomodulation):

استفاده از لیزرهای کم‌توان (LLLT) پس از جراحی، می‌تواند با تحریک فعالیت سلولی، افزایش گردش خون موضعی، کاهش التهاب و تسکین درد، به تسریع روند بهبودی زخم و کاهش ناراحتی‌های پس از عمل کمک شایانی نماید.

مزایای جراحی دندان عقل نهفته با لیزر برای بیماران:

استفاده از لیزر در جراحی دندان عقل نهفته، مزایای قابل توجهی را نسبت به روش‌های جراحی سنتی با تیغ و فرز ارائه می‌دهد:

کاهش چشمگیر درد و ناراحتی:

لیزر با برش دقیق‌تر، آسیب کمتر به بافت‌های اطراف و اثرات ضدالتهابی، منجر به کاهش قابل توجه درد حین و پس از جراحی می‌شود. بسیاری از بیماران پس از جراحی با لیزر، نیاز کمتری به مسکن‌های قوی دارند.

خونریزی کمتر:

خاصیت هموستاتیک لیزر (بند آوردن خون) باعث می‌شود خونریزی حین عمل و پس از آن به میزان قابل توجهی کاهش یابد. این امر به‌ویژه برای بیمارانی که مشکلات انعقادی دارند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، اهمیت دارد.

تورم و کبودی کمتر:

به دلیل تهاجم کمتر لیزر و کاهش آسیب به بافت‌ها، تورم و کبودی پس از جراحی به مراتب کمتر از روش سنتی خواهد بود.

کاهش احتمال عفونت:

لیزر با استریل کردن ناحیه جراحی و از بین بردن باکتری‌ها، خطر بروز عفونت پس از عمل را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

بهبودی سریع‌تر زخم:

اثرات تحریک زیستی لیزر (فوتوبیومدولاسیون) باعث تسریع فرآیندهای ترمیم بافتی و در نتیجه بهبودی سریع‌تر زخم می‌شود. بیماران اغلب زودتر به فعالیت‌های روزمره خود بازمی‌گردند.

نیاز کمتر به بخیه (در برخی موارد):

در برخی موارد، به دلیل برش‌های دقیق و کنترل‌شده با لیزر و خونریزی اندک، ممکن است نیاز به بخیه زدن کمتر شود یا حتی نیازی به بخیه نباشد.

کاهش آسیب به بافت‌های مجاور:

دقت بالای لیزر امکان حذف هدفمند بافت مورد نظر را فراهم کرده و آسیب به دندان‌ها، اعصاب و سایر ساختارهای حیاتی مجاور را به حداقل می‌رساند.

کاهش استرس و اضطراب بیمار:

صدای کمتر لیزر نسبت به فرزهای دندانپزشکی و تجربه‌ی کلی کم‌تهاجمی‌تر، می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب بیماران کمک کند.

ملاحظات و انتظارات بیمار از جراحی دندان عقل با لیزر:

• انتخاب متخصص: جراحی دندان عقل نهفته با لیزر نیازمند دانش، مهارت و تجربه کافی دندانپزشک در کار با انواع لیزرها و تکنیک‌های جراحی مرتبط است. بنابراین، انتخاب یک متخصص لیزر دندانپزشکی مجرب بسیار حائز اهمیت است.
• مشاوره پیش از عمل: پیش از جراحی، دندانپزشک معاینات لازم (شامل رادیوگرافی پانورامیک یا CBCT) را انجام داده و در مورد مناسب بودن جراحی با لیزر، مراحل انجام کار، مزایا و معایب احتمالی و مراقبت‌های پس از عمل با شما صحبت خواهد کرد.
• هزینه: هزینه جراحی دندان عقل با لیزر ممکن است به دلیل نیاز به تجهیزات پیشرفته و مهارت تخصصی، کمی بیشتر از روش سنتی باشد. با این حال، مزایای بلندمدت آن مانند کاهش درد، بهبودی سریع‌تر و کاهش نیاز به مراجعات بعدی می‌تواند این تفاوت هزینه را توجیه‌پذیر نماید.
• مراقبت‌های پس از عمل: اگرچه بهبودی با لیزر سریع‌تر است، اما رعایت دقیق دستورالعمل‌های دندانپزشک در مورد بهداشت دهان، مصرف داروها، رژیم غذایی و فعالیت‌های بدنی برای دستیابی به بهترین نتیجه ضروری است. این دستورالعمل‌ها ممکن است شامل استفاده از دهانشویه‌های مخصوص، پرهیز از کشیدن سیگار و مصرف مایعات با نی باشد.

آیا جراحی با لیزر برای همه مناسب است؟

در حالی که لیزر مزایای بسیاری دارد، ممکن است در برخی موارد خاص، روش سنتی یا ترکیبی از هر دو روش ارجح باشد. تصمیم‌گیری نهایی در مورد بهترین روش جراحی بر عهده دندانپزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار (مانند عمق و موقعیت دندان نهفته، وضعیت سلامت عمومی بیمار و ترجیحات او) خواهد بود.

نتیجه‌گیری:

جراحی دندان عقل نهفته با لیزر، یک پیشرفت قابل توجه در حوزه دندانپزشکی است که تجربه‌ای کم‌تهاجمی‌تر، با درد و تورم کمتر و بهبودی سریع‌تر را برای بیماران فراهم می‌کند. با انتخاب یک متخصص لیزر دندانپزشکی ماهر، می‌توانید از مزایای این فناوری نوین بهره‌مند شده و روند خارج کردن دندان عقل نهفته را با آرامش و اطمینان بیشتری طی کنید. اگر با مشکل دندان عقل نهفته مواجه هستید، حتماً در مورد گزینه‌ی جراحی با لیزر با دندانپزشک خود مشورت نمایید.