فتو دینامیک تراپی چیست؟ چه کاربردی در دندانپزشکی دارد؟
فتودینامیک تراپی:
تکنیکی است که بر اساس آن با تابش اشعه لیزر در حضور رنگ (Dye) باعث افزایش اکسیداسیون در سلول های هدف شده. در نتیجه با تخریب دیوارۀ سلولی و غیر فعال شدن پروتئین سلولی باعث نابودی کاندیدا خواهد شد. فتودینامیک تراپی به عنوان تکنیکی در درمان عفونت مطرح است. که با دو اثر photo chemical و photo thermal می تواند باکتری ها را از بین ببرد. در روش فتوترمال انرژی بالا باعث انهدام باکتری ها می شود. در حالی که در روش فتوکمیکال باکتری به دنبال تابش اشعه ماده ی حساس به نور (pothosensitizer) متصل به باکتری فعال شده. و مواد سمی برای باکتری تولید کرده و باعث انهدام آن می شود.
تاریخچه ی فتودینامیک تراپی :
به منظور ضدمیکروبی و استفاده از مواد حساس به نور به زمان قبل از شیمی درمانی برمی گردد. paul Ehrilch در ابتدای قرن بیستم با ارزیابی روی آثار رنگ کردن با رنگ های anilin روی سلول های میکروبی و حیوانی توانست اصول انتخابی بودن را فرموله کند و شیمی درمانی جدید را پایه گذاری کند. تحقیقات ایشان اصول فتودینامیک تراپی ضدمیکروبی را پایه گذاری کرد.
از سال ۱۹۲۴ به بعد تحقیقات زیادی روی نتایج فتودینامیک تراپی به عنوان یک روش غیرمهاجم برای درمان سرطان هایی از قبیل ریه، مری، مثانه و پوست انجام شده. و در نهایت در سال ۱۹۷۵ توانستند با این روش سرطان پوست را درمان کنند.
کاربرد این روش اخیرا به طور چشمگیری در رشته ی دندان پزشکی و برای درمان عفونت های باکتریایی و قارچی و سرطان های دهان و تشخیص بدخیمی های ضایعات دهان مورد توجه قرار گرفته است.
تکنیک درمانی فتودینامیک برای درمان انواع مختلفی از سرطان ها و بیماری های غیر سرطانی مورد استفاده قرار گرفته است.
از جمله :
- سرطان دهان ، مری، ریه
- بیماری های غیر سرطانی مانند عفونت های پوستی و پسوریازیس
- انواع خاصی از بیماری های رتینا
صفحه اینستاگرام دکتر حسین برجیان متخصص لیزر دندانپزشکی اصفهان
Chan در مطالعه های خود مشخص نمود که باکتری های Actinobacillus Actinomyceten و Prophyromonas Ginginals و Fusibacterium Nucleatom پس از پرتوتابی با لیزر هلیم – نئون ( mm ۶۳۲) در حضور یا غیاب رنگ متیلن بلو تا ۶۰% نابود شده اند.
در پژوهش مشابهی همین ۳ میکرو ارگانیسم با چندین رنگ مختلف پرتو تابی شده اند. و مشخص گردیده که فقط دو رنگ متیلن بلو و تولیدن بلو خاصیت کشندگی میکروبی را پس از پرتو درمانی نشان داده اند.
به طور خلاصه می توان گفت فتودینامیک تراپی روش درمانی جدیدی است که شامل بر هم کنش نور، یک مادۀ حساس به نور و یک سلول زنده می باشد. هریک از این عوامل به تنهایی بی ضرر و غیر فعال بوده ولی وقتی با اکسیژن ترکیب می شوند می توانند عامل سمی کشنده ای را که سلول های تومور یا میکرو ارگانیسم را غیر فعال می کنند تولید نمایند. این باعث احتمال بیشتر انتخاب بافت های بیمار می شود. چون فقط سلول هایی که به طور همزمان تحت اثر مادۀ حساس به نور، نور و اکسیژن قرار می گیرند دچار اثرات سیتوتوکسیک می گردند.
مطالعه بیشتر:
درمان ژنژیویت و پریودنتیت با فوتو داینامیک تراپی PDT با لیزر
درمان ژنژیویت و پریودنتیت با فوتو داینامیک تراپی PDT با لیزر